LEVS Nieuwe Vezelmark 1 min

Tender Nieuwe Veemarkt

De Nieuwe Vezelmarkt groeit en bloeit

Tender Nieuwe Veemarkt

Op de Vezelmarkt zie je huizen die CO2 opslaan, levende gevels, daken die water en stroom leveren, tuinen op hoogte, een rijk bos in volle grond en ruimtes waar de buurt zelf bepaalt of er een café, werkplaats of bibliotheek komt. Samen met een interdisciplinair team bestaande uit ATELIERFRONT, Finch Buildings, DELVA Landscape Architecture and Urbanism, Piqet Development, stadmakers ZieglerGautier en transitiemaker Norbert Schotte ontwikkelde LEVS deze visie voor de ontwerpprijsvraag 'biobased en natuurinclusief bouwen' van het College van Rijksadviseurs en de gemeente Zwolle.

Een nieuwe bouwcultuur

Met de Nieuwe Vezelmarkt ontwerpen we meer dan gebouwen, we geven vorm aan een nieuwe levenscyclus voor de bouw. Van boer tot woning, en van bestaande buurt tot toekomstige bewoners. Net als een plant, doorloopt het ontwerp een levenscyclus: in een vruchtbare bodem groeit het zaadje uit tot plant. De plant bloeit en maakt dan de zaadjes voor een volgende cyclus. Die zaadjes zijn inspiratie en praktische lessen voor andere stedelijke ontwikkelingen in Nederland.

Alles begint met een gezonde voedingsbodem. Daarom kijken we naar wat voor moois de plek ons biedt. Wij gaan werken met de grond onder onze voeten, de bewoners uit Kamperpoort, de levende natuur in de IJsseldelta en de boeren die onze bouwmaterialen maken. Vervolgens zaaien we de ingrediënten voor een prettige leefomgeving: een woonprogramma voor iedereen, leefruimte voor mens en dier en slimme verbindingen door de buurt. We maken zelfgroeiende huizen: van hout, stro, hennep en andere plantaardige materialen. Met twee simpele systemen maken we veel verschillende woningen, woonvormen, ruimtes en sferen. De Vezelmarkt komt pas echt tot leven wanneer mensen er gaan wonen, vogels er hun nest maken en wormen en schimmels de bodem bewerken. Het ontwerp geeft bewoners alle kansen om er hun eigen droomplek van te maken, nu en in de toekomst. Uiteindelijke wordene vruchten van de Vezelmarkt worden geplukt door de buurt zelf, door de producenten van plantaardige bouw- materialen, en door toekomstige duurzame bouwprojecten op andere plekken in Nederland.

Samenwerken met de stad

We zorgen dat de Vezelmarkt goed aansluit op de Kamperpoort. Dat is een open buurt met veel kleine pleintjes en parkjes waar mensen elkaar ontmoeten, en die worden verbonden door slimme scharrelroutes. Kamperpoort is kleinschaliger dan de nieuwe wijk die op de Veemarkt wordt gemaakt. Daarom loopt de Vezelmarkt op in schaal van de oude naar de nieuwe wijk.

We bouwen voor een breed publiek: Jonge Kamperpoorters en nieuwe Zwollenaren, jonge creatievelingen en startende ondernemers, studenten, gezinnen, ouderen die kleinkinderen laten logeren en ouderen die extra zorg nodig hebben. Voor al deze wensen ontwerpen we woningen in een slimme mix van sociale en middeldure huur en koopwoningen. De sociale en middenhuur liggen in het hogere deel van gestapelde appartementen. De koopwoningen staan rond het bos. In de kern van het gebouw met huurwoningen ligt de parkeergarage, en daaromheen maken we het publieke programma. De huidige buurtbewoners weten heel goed waar behoefte aan is in de wijk. Die kennis gaan we gebruiken en we gaan er gehoor aan geven. Op een aantal plekken in het plan zijn ruimtes waar in samenwerking met de buurt een invulling voor wordt bedacht. Wie het aandurft, wordt betrokken bij de uitvoering. Daarnaast maken we in het hart van het plan een woongebouw voor jongeren uit Kamperpoort.

Zelfgroeiende gebouwen

De constructie van de gebouwen is van hout. We gebruiken twee methoden om met hout te bouwen. Aan de ene kant van de Vezelmarkt maken we de huurwoningen van kant en klare houten modules die op elkaar gestapeld en gecombineerd kunnen worden. De koopwoningen rond het bos maken we van een combinatie van een houten skeletstructuur en dragende wanden van hout en leem. Beide systemen stellen ons in staat om snel en lichtgewicht te bouwen, en om woningplattegronden te maken die passen bij de wensen van bewoners. Zo houden we de Vezelmarkt voor iedereen betaalbaar. De modules kunnen bovendien makkelijk verbonden worden met de module ernaast om zo een woning uit te breiden. Ook zouden er in de toekomst nog extra modules op het dak bij kunnen.

Daarnaast kiezen we voor alle andere gebouwdelen plantaardige bouwmaterialen die voldoen aan de benodigde kwaliteitseisen. Het gaat dan om bouwmaterialen die volledig of deels bestaan uit vlas, hennep, stro, bamboe of houtvezel. Voor vloeren, binnenwanden, isolatie, gevels en meer zijn er steeds meer plantaardige producten te vinden. We hebben nu al een eerste selectie gemaakt. Tussen nu en de daadwerkelijke bouw van de Vezelmarkt zullen er nog meer op de markt komen.

 

Gebouwen met toekomst

Het leven in de stad verandert continue. Daarom maken we een gebouwen die makkelijk kunnen veranderen. Met slimme indelingen en met een flexibele bouwmethode in hout. De parkeergarage kan een sportschool worden. Twee woningen kunnen gecombineerd worden tot één, of omgekeerd. Ook een extra verdieping op het dak behoort tot de mogelijkheden.

Regionale ketens en klimaatdata

Natuurlijke grondstoffen voor de bouw groeien al in Nederland, zelfs dichtbij Zwolle. Stro, Hennep en Vlas bijvoorbeeld. Dat is een win-win kans! Om de bouw duurzamer te maken en tegelijkertijd boeren en producenten te helpen om op te schalen gaan we met die producten werken. De Vezelmarkt wordt een serieuze afzetmarkt voor doorbraakproducten. Bovendien kunnen we rekenen aan de klimaatwinst die wordt gemaakt: In de materialen ligt CO2 opgeslagen. Hoeveel precies, dat kunnen we bereken. Vervolgens geven we de boer een koolstof-certificaat waarin die hoeveelheid vast ligt. En die kan de boer vervolgens verkopen aan partijen die hun uitstoot willen compenseren. Zo versterken we de business case voor boeren en voor de bouw.

Bodemherstel en placemaking

Nu is de locatie een stenige vlakte op een laag zand. Om hier een gezonde leefomgeving te maken moeten we eerst de bodem gezond en vitaal maken. Daarom beginnen we op dag één een kwekerij met jonge bomen op de locatie. We halen groen en biodiversiteit de Vezelmarkt in. De planten die we neerzetten verbeteren de kwaliteit van de bodem en groeien uit tot een mooi bos. Plantenresten laten we lekker liggen voor de beestjes. Bodem, beestjes en beplanting vormen samen de basis voor een veerkrachtig stedelijk ecosysteem. Tussen de bomen maken we zit- en speelplekken. Zo kan de buurt kennis komen maken met de Vezelmarkt.

Info