LEVS Bensdorp46 min

Bensdorp

De ziel van Bensdorp

Bensdorp, Bussum

LEVS architecten werkt sinds 2004 aan projecten in Bussum Spoorzone Zuid. De ontwikkeling van de Bensdorpfabriek is de laatste stap in de transformatie van dit gebied waarbij deze ooit ontoegankelijke plek aan het spoor in een bijzonder woon-, werk- en cultuurgebied verandert.

Het verhaal van een uitzonderlijk transformatieproject. 'Bensdorp, een fabrieksterrein in beweging' geeft een kijkje achter de schermen van het ontwerp- en bouwproces met tekeningen, fotografie, archiefbeelden en essays. Het is een publicatie over architectuur-ambacht en een ‘poëtisch pragmatische’ omgang met erfgoed. Een rijkelijk geïllustreerde analyse voor de echte liefhebber.

Bestel het boek

LEVS Bensdorp53 min
Links gebouw B, rechts gebouw D, in de achtergrond gebouw E
LEVS Bensdorp48 min
Gebouw A, binnenterrein zijde
LEVS Bensdorp56 min
Nieuw entreeplein
LEVS Bensdorp50 min
Gebouwen C en A, binnenterrein zijde
LEVS Bensdorp60 min
Gebouwen A en B, straatzijde

Historie

Bij het ontwerp van Bensdorp zijn het industriële karakter en de betekenis van Bensdorp voor Bussum leidend. In de loop van de geschiedenis veranderde het complex elke 10 jaar ingrijpend. Het fabrieksproces was onverbiddelijk, er werden karakteristieke gebouwen neergezet maar ook weer gesloopt en nieuwe bijgebouwd, in de laatste periode vooral dichte stalen hallen.

Een onorthodoxe benadering

Nadat de productie van chocola in 2002 werd gestopt waren nog steeds karakteristieke elementen herkenbaar maar ook grote delen gesloopt of onherstelbaar verminkt. De laatste 10 jaar heeft de leegstand een verwoestend effect gehad. Het behoud van de karakteristiek en de ziel van Bensdorp vroeg daarom een onorthodoxe benadering. Met een niet dogmatische maar zorgvuldige aanpak is met zowel restauratie, transformatie, reconstructie en nieuwbouw het complex van Bensdorp opnieuw tot leven gebracht.

LEVS Bensdorp36 min
Gebouw E: reconstructie
LEVS Bensdorp18 min
Gebouw E: reconstructie
LEVS Bensdorp20 min
Gebouw F: nieuwbouw
LEVS Bensdorp57 min
Gebouw E: reconstructie
LEVS Bensdorp55 min
Gebouwen A en B: restauratie
LEVS Bensdorp52 min
Gebouw C: nieuwbouw

Industriële lofts

Waar mogelijk bleven de historische gebouwen behouden en kregen ze een nieuwe invulling. De buitenkant van het Brosgebouw is grotendeels in originele staat hersteld, maar het nieuwe gebruik met zes lofts vroeg ook een nieuw gezicht. Voor elke loft maakte LEVS samen met de koper een individueel ontwerp, dat optimaal gebruik maakt van de 166 tot 200 m² vloeroppervlak en 3 tot 4,40 m plafondhoogte. De begane grond met filigranen kolommen en de kelder met de kolossale steunpilaren bieden ruimte voor commerciële functies.

LEVS Bensdorp34 min
Gebouw A: restauratie
LEVS Bensdorp38 min
Lofts op de verdiepingen
LEVS Bensdorp2 min
Commerciële ruimte begane grond en kelder (Interieurontwerp: Voss architecture en meneer Voss)
LEVS Bensdorp3 min
Originele gietijzeren kolommen
LEVS Bensdorp41 min
Originele bakstenen steunpilaren

De Ziel van Bensdorp

Het markante hoofdgebouw langs het spoor, dat nog maar 20 jaar geleden deels gesloopt werd, is gereconstrueerd. Daarbij zijn de karakteristieke elementen zoals de kronen, sluitstenen, gevelankers, spuwers en rozetten hergebruikt. De ziel van dit voor Bussum zo onmiskenbare gebouw blijft zo bestaan. Het restant van de oude markante schoorsteen, die een aantal jaren geleden na een zware storm instortte, heeft een markante plek gekregen aan de nieuwe entree vanaf de Nieuwe Spiegelstraat waar hij ons aan de broosheid van industrieel erfgoed herinnert.

LEVS Bensdorp1 min
Gebouw E: reconstructie

Bensdorp tot leven gebracht

Aan de centrumzijde wordt met nieuwbouw het Bensdorpcomplex afgemaakt. Deze nieuwbouw ademt de geest van de Bensdorpgeschiedenis. Hiermee wordt de tijdlijn van verandering, aanvulling en vernieuwing doorgezet. Nu niet meer voor het maken van chocola, maar als plek om te wonen, werken, voor cultuur en verblijf.

LEVS Bensdorp62 min
Gebouw F: nieuwbouw

Chocolade-

blokjes

Onze projecten geven vaak aanleiding en bieden ruimte voor kunst. Kunstenares Aam Solleveld heeft voor Bensdorp een hek en een poort ontworpen. Geïnspireerd op chocoladeblokjes. In het oorspronkelijke ontwerp moest alleen de metershoge afschutting van groene betontegels verwijderd worden. Maar toen de oude bakstenen muur tijdens een winterstorm in 2018 omviel, was er vraag naar een geheel nieuwe interpretatie van een omheining.

De finish in zicht

In 2019 ging onze opdrachtgever en aannemer failliet. De grootste bouw- en restauratiewerkzaamheden waren destijds gedaan, maar de finishing touch miste: de inrichting van het terrein, de toegangspoort en de afwerking rondom. Toch bleek al snel dat de verschillende kleine en grote eigenaren, en ook LEVS, niet op wilden geven. Beetje bij beetje kwam het einde in zicht: het gerestaureerde Brosgebouw, de industriële panden met zwarte balkons en Brooklyn-achtige geveltrappen, de cortenstalen loods en de bloemrijke openbare ruimte ertussen. Inmiddels is ook de openbare ruimte zo goed als afgerond.

Klik hier voor meer over de geschiedenis van het ontwerptraject.

LEVS Bensdorp32 min
Gebouw C: nieuwbouw

Info

Opdrachtgever
Noordersluis Bouwgroep
Programma
16.800 m² BVO restauratie, reconstructie en nieuwbouw met 84 woningen (38 sociale huur waarvan 6 kunstenaarswoningen, 40 middenhuur, 6 koop), 2.250 m² cultuur en horeca, 1.100 m² commerciële ruimte, 100 ondergrondse parkeerplaatsen
Ontwerp
Adriaan Mout, Jurriaan van Stigt, Marianne Loof
Projectteam
Ulf Bjällerstedt, Daan Goedhart, Surya Steijlen, Christiaan Schuit, Marco Rats, Ingeborg van Lent
Locatie
Bussum
Jaar
2015 – 2022
Landschapsontwerp
VLUGP