Jurriaan van Stigt column
Ik leen de titel van Herman Tjeenk Willink. Na een maand waarin ik bij allerlei bijeenkomsten was over de energietransitie en de bouw begint er een soort convenanten-irritatie bij mij te ontstaan. Ja we moeten groter denken, breder, holistischer. Dat leidt geen twijfel. Maar uiteindelijk gaat het erom dat we het gaan doen. Niet straks, maar nu. En dat zit soms eerder in kleine acties.
Ik schreef al eerder in de Cobouw over onze carbon-based design methode bij LEVS. We komen er achter dat we met een set van ingrepen dit jaar al probleemloos 10% lager uit zouden kunnen komen met de materiaalgebonden CO2-uitstoot per vierkante meter. Zonder een houten constructie te hoeven maken, maar met alternatieve materialen en producten op kleinere schaal: van kozijnen en deuren tot vloeren en binnenwanden.
Als we dat dit jaar over de hele linie van de woningbouw hadden gedaan zou hiermee, gebaseerd op de materiaalgebonden uitstoot van de bouw in 2018, 2 Mt CO2 zijn bespaard. Dat is een derde van de totale reductie die tussen 2018 en ’19 in Nederland plaatsvond van alle sectoren samen. De impact van het op brede schaal inzetten van schijnbaar kleine stappen kan veel groter zijn dan een paar superduurzame uitschieters bouwen in een zee van business as usual. Natuurlijk hebben we koplopers nodig, maar de totale focus op deze projecten houdt de rest van de productie uit de wind.
Om de keten te veranderen, moeten we ook beginnen bij het begin van de keten. En hier duikt de parallel op met de stikstofcrisis. Banken, de financiering en de verzekeraars beheersen de programma’s van eisen, het rendement op korte termijn en de risico’s. En daardoor blijven we doen wat we altijd deden. Een andere benadering vanuit deze partijen is hard nodig. Dan kunnen de opdrachtgevers, ontwerpers en bouwers van dit land echt stappen maken.
Terugkomend op Tjeenk Willink: “De crisis als kans, bedreiging of handicap? Wat het wordt is afhankelijk van duidelijke politiek keuzes” en dat gaat verder dan convenanten die heel vrijblijvend zijn gebleken de afgelopen 30 jaar van marktpolitiek.