Hembrugterrein 16+17
Tussen natuur en industrieel verleden
Hembrugterrein 16+17, Zaandam
Een locatie van contrasten
Het Hembrugterrein ten noorden van Amsterdam was van eind negentiende eeuw tot 2003 een hermetisch afgesloten industrieterrein. Eerst voor de productie van artillerie en munitie, later als metaalbouwstandpunt. Nu ontstaat op het noordelijke deel van het terrein een unieke stedelijke ontwikkeling.
De locatie voor blok 16 en 17 grenst aan het zuidelijke deel met industriële monumenten en wordt omarmd door het bosrijke noorden. De dynamiek van dit contrast is het vertrekpunt voor de nieuwbouw. LEVS heeft een ontwerp gemaakt dat beide respecteert en versterkt.
Verleden als inspiratie
Het hoge blok 16 heeft een opvallend zaagtanddak, geïnspireerd op de industriële architectuur van het Hembrugterrein. Het wordt gekenmerkt door de sterke horizontale belijning van verspringende balkons. Blok 17 daarentegen verwijst qua volume naar het nabijgelegen gebouw ‘320’, een voormalige werkplaats die een monumentale uitstraling heeft. Het verjongde volume met enkel dakterrassen maakt het lage gebouw compact en tóch statig.
Het verschil in materiaal, vorm, kleur en hoogte tussen de twee gebouwen zorgt voor een interessante dialoog die aansluit bij de historische context van het terrein. Zo reageert de materialisatie met onder andere bamboe en rode keramische sidings op de omliggende combinatie van natuur en industrie.
Wonen in het bos
Voor de toekomstige bewoners betekent dit ontwerp wonen in een unieke omgeving, waar de grens tussen natuur en industrieel erfgoed vervaagt. In het ruimtelijke concept loopt de natuurlijke omgeving naadloos door tot aan de voordeur van de woningen. Met een groene wadi, die hemelwater opvangt, wordt het bestaande groen tussen de gebouwen doorgetrokken en ontstaat een natuurlijke afscheiding die privacy biedt en tegelijk uitnodigt voor gemeenschappelijk gebruik.
Mensen die op de begane grond wonen kunnen vanuit hun woning direct het bos inlopen. De buitenruimtes zijn volledig gericht op het omringende groen, met balkons die de bewoners het gevoel geven midden in de natuur te wonen.
Duurzaamheid
Het ontwerp draagt actief bij aan de biodiversiteit en veerkracht van de omgeving. Een pakket aan uiteenlopende maatregelen zorgt voor een klimaatneutraal en klimaatadaptief ontwerp.
De carbon-based gevels van bamboe zijn demontabel en kunnen hergebruikt worden. Warmtepomp en WKO-installaties minimaliseren het energieverbruik. De balkons rondom zorgen in de zomer voor koeling middels schaduw. In de winter kan de laagstaande zon juist helpen om de woningen te verwarmen.
Bestaande bomen blijven zo veel mogelijk behouden en nieuwe inheemse soorten worden aangeplant. Een wadi buffert het regenwater en het grotendeels onverharde maaiveld draagt bij aan de biodiversiteit. Klimplanten langs de gevels zorgen samen met vogel- en vleermuiskasten voor een levendige ecologie.
