Column Adriaan Mout - Visie of lapmiddel?

De overheidsbemoeienis bij de ruimtelijke ordening is weer terug. De net gepresenteerde Nationale Omgevingsvisie staat vol mooie doelstellingen en scherpe beleidskeuzes die we mét elkaar gaan uitvoeren, als één overheid, samen met de samenleving. Is dit slechts een middel is om de vastgelopen (woningbouw)productie los te trekken, of gaat het echt om een visie?

Begin 90’er jaren van de vorige eeuw was er ook een grote overheidsbemoeienis: de Vinex uit 1991, mede bedoeld om de productie op gang te brengen. Toeval of niet, maar In die periode was er bovendien een echte opleving van typologisch onderzoek op zowel stedenbouwkundige schaal als gebouwniveau. Onderzoek dat daadwerkelijk resulteerde in een grote oogst van vernieuwende wijken met typologisch rijke gebouwen. Met grote diversiteit aan buurten en spannende woningtypes. Plannen waar het ontwerpplezier van af spatte. In mijn omgeving zijn de Oostelijke havengebieden in Amsterdam, geen Vinex, met buurten als Java-eiland, KNSM, Borneo Sporenburg en Funen typische voorbeelden hiervan. Hier kwamen ook iconische woongebouwen vol van vernuft en experiment. Het zijn zeer geliefde woonbuurten die alleen maar beter zijn geworden, waar jong tot oud nog steeds wil wonen en waar dagelijks de architectuurtoeristen ronddwalen.

Als ik in datzelfde Amsterdam kijk naar de nieuwe wijken van deze tijd dan vraag je je af wat er mis is gegaan. Met de architectuur is meestal niet zoveel fout. Uitdagende volumes, spectaculaire gevels. Maar de stedenbouw mist visie en durf en de inhoud van de gebouwen is vaak een enorme repetitie van saaie en voorspelbare typologieën en woonunits. Het inhoudelijke gesprek lijkt zich te beperken tot een bruto-netto discussie en een klaagzang op de regeldruk.

Het wordt weer tijd voor grote visies en intelligente stedenbouw die ouderen, gezinnen en jongeren bindt. Gevoed door onderzoek waar het experiment en plezier in de woningbouwtypologie en woningplattegrond weer terugkomt. En waar energie en circulariteit echt onderdeel zijn van de ontwerpopgave. Laat de Nationale Omgevingsvisie geen lapmiddel zijn, maar een aanleiding voor vernieuwing.

Cobouw.nl