Winkel- en woonzorgcomplex Anklaar
Van buiten stad, van binnen dorp
Winkel- en woonzorgcomplex Anklaar, Apeldoorn
Opgave
Als onderdeel van een grotere gebiedstransformatie gaf de gemeente Apeldoorn opdracht om de naoorlogse wijk Zevenhuizen te verbeteren. De Nijl architecten ontwikkelde een stedenbouwkundig plan voor een nieuw, buurtoverstijgend stadsdeelhart. Het was de aanzet voor de transformatie van het naoorlogse winkelcentrum Anklaar en verpleegtehuis Wilhelmina naar een gecombineerd winkel- en woonzorgcomplex met garage, afgestemd op de huidige wensen en eisen.
Veranderende inrichting zorg
Zorg en wonen in de stad worden op verschillende schalen continue geherdefinieerd. Tegenwoordig worden de functies zo lang mogelijk gescheiden aangeboden waarbij de zorgbehoefte in de tijd zal variëren. Deze flexibiliteit naar de toekomst vraagt intelligente gebouwen met een mengvorm aan functies. Het ontwerp voor Anklaar met levensloopbestendige appartementen gekoppeld aan een winkelcentrum met apotheek, fysiotherapie, huisarts en dagzorg speelt precies op deze vraag in.
Meenemen betrokkenen in proces
Transformatie in een bestaande wijk is altijd complex. Met name de sloop van het verouderde verpleegtehuis op de plek van het tweede blok was een dilemma. Bewoners kennen in het algemeen geen grote veranderbehoefte maar krijgen er wel eentje voor hun kiezen. Met een positief vizier hebben we ons ingezet om de schijnbare tegenstellingen te verenigen. De bouw fasering heeft ervoor gezorgd dat de bewoners van het tehuis slechts eenmaal hoefden te verhuizen.
Van buiten stad, van binnen dorp
De woningen van het eerste blok vormen als het ware een beschermd dorp. Anders dan bij een traditioneel zorgcomplex met een receptie aan de voorkant en daarachter een groot gebouw zijn de woningen zelfstandig. De levensloopbestendige appartementen liggen trapsgewijs met hun terras aan een besloten binnenhof. Met de stadse drukte van het winkelcentrum buiten het gebouw en de dorpse gemoedelijkheid van het binnenplein en het aangrenzende zorgrestaurant hebben de bewoners keuze uit twee werelden. In dit blok zijn de overige zorgfuncties en 53 inpandige parkeerplaatsen gerealiseerd.
De zelfstandige appartementen zijn geschikt voor intensieve zorg. Bij het ontwerp is zorgvuldig rekening gehouden met zorgvereisten zoals brede galerijen en drempelloze, ruime draaicirkels voor rollators of rolstoelen. De woningen op de eerste laag zijn geclusterd en geschikt voor psychogeriatrische woongroepen met gemeenschappelijke woonkamers. Deze woongroepen kunnen ook weer getransformeerd worden in zelfstandige woningen.
De woningen van het tweede naastgelegen blok bevinden zich boven een grote supermarkt. De koelinstallaties en de logistiek voor laden/lossen verwerken in een woonzorgblok is een complexe stapeling die onzichtbaar is opgelost. Op het dak van de commerciële ruimte is een weidse binnentuin, een groene oase in het nieuwe winkelhart, ontworpen.
Perret
De omgeving van het Stadsdeelhart is in de wederopbouwperiode gebouwd. De nieuwe gebouwen zijn geïnspireerd op de stijl van de Franse architect Auguste Perret. Deze architect ontwierp voor het in de WO II gebombardeerde Le Havre een nieuwe stad van moderne gebouwen met een sterk gevoel voor de klassieke traditie. De twee woon-winkelblokken sluiten in vorm en ruimte mooi aan op de bestaande wijk en krijgen door de rijkere detaillering allure. De zuidzijde van het plein is een ontwerp van de Nijl architecten.
De gebouwen, beide met vier lagen aan de pleinzijde en drie aan de woonstraten, hebben dezelfde elegante gevelopbouw met een lichte kleurstelling en metselwerkornamentiek. Witte betonnen kaders en afgeronde, deels doorlopende balkons geven de lange gevels een statige, chique uitstraling. Uitkragende gebouwhoeken, voor- en terugspringende gevels en doorkijken naar de binnenhoven verlenen de volumes een subtiele dynamiek.
Zorgvuldigheid als sleutel
Het is ons vak om de toekomstige samenleving vorm te geven en om tegelijkertijd rekening te houden met de impact voor direct betrokkenen. Onze kennis over procesdynamiek in combinatie met het inzicht in complexe woonopgaves heeft bij Anklaar gezorgd voor een vloeiend proces met als resultaat een comfortabel woonconcept in een subtiele jas. Architectonisch verwant met de bestaande naoorlogse wijk, programmatisch afgestemd op de toekomst. Een specifieke woonopgave waar elke stap en elke centimeter afgewogen zijn. Deze zorgvuldigheid is zichtbaar in de elegante uitstraling van de gebouwen en voelbaar als impuls voor de hele wijk.
