Column Marianne Loof | Heimwee naar de crisis

Het kerstreces is een goed moment voor reflectie: met een jaar om op terug te kijken en een jaar dat nog voor je open ligt.

Deze jaarwisseling had in de architectenbranche weer een optimistische glans. Dit geldt niet voor heel Nederland, maar voor de Metropool regio Amsterdam en Utrecht is dat zeker het geval. Er worden weer woningen verkocht, door gemeenten naarstig naar bouwrijpe grond gezocht, door architecten niet alleen haalbaarheidsstudies gemaakt, maar projecten ontworpen met een strakke planning richting realisatie.

Aannemers zijn volop aan het bouwen en ongetwijfeld neemt in het komende jaar de druk op de markt verder toe: de productieoverschotten worden omgezet in productietekorten. Voor veel partijen is het noodzakelijk weer wat vet op de botten te krijgen en marges te vergroten. Dat is de positieve kant.

Maar in de euforie van dit moment schuilt ook een risico. De financiële crisis ging niet alleen over geld, het legde ook de mechanismes daarachter bloot: een eenzijdige productie, het najagen van korte termijn belangen en oplossingen, machtsdenken. De crisis werd gebruikt voor collectieve introspectie, reflectie en zelfs boetedoening. Top-down werd bottom-up. We zouden als herboren uit de crisis opstaan en nooit meer dezelfde fouten maken. Samenwerken, langetermijnvisies, ruimte voor nieuwe initiatiefnemers en bewonersparticipatie leidden tot verrassende initiatieven. Ondanks alle pijn kwam er nieuw elan en positieve energie vrij.

Nu de vraag weer toeneemt is dit het moment van de waarheid: hoe zorgen we ervoor dat we niet weer terugglijden. Natuurlijk, nieuwe wetgeving maakt oude excessen niet meer mogelijk. Toch lijkt een aantal lessen uit de crisis snel vergeten. Laten we vooral niet de banken achterna gaan. Daar is het alweer business as usual. Daarvan krijg je toch heimwee naar de crisis?

Januari 2016, Cobouw.nl