Column Marianne Loof | Deltaplan

Deze week staat natuurlijk in het teken van de gemeenteraadsverkiezingen. In Amsterdam gaat het in 2018 over de groei van de stad, de bouwopgave en voor wie er gebouwd moet worden. In 2014 werd na een lange periode van stagnatie voorzichtig weer gesproken over verhogen van de bouwproductie, nu in 2018 is een ware biedingenstrijd gaande.

De aantallen te bouwen woningen per jaar variëren van 5000 (SP), 7500 (GroenLinks) 10.000 (PvdA/VVD) tot 12.500 (D66) woningen per jaar. Alleen de Partij voor de Dieren, die nauwelijks wil bouwen (niet iedereen kan in Amsterdam wonen) wijkt hiervan af. Maar ook voor wie gebouwd wordt is een actueel thema, de formules 40-40-20 of 30-40-30 zijn niet alleen voor professionals begrijpelijk, de verdeling tussen sociaal/middenhuur/vrije sector is onderdeel van gewone verkiezingstaal.

Hoewel ik honkvast ben als het gaat om stemmen voor de gemeenteraad, blijft het interessant om de verschillen tussen partij programma’s te kennen. Omdat architecten nu eenmaal meer met plaatjes dan met praatjes hebben, was hiervoor het initiatief van Arcam “De Partijlijnen – Verkiezingsbeloftes verbeeld” op 6 maart een uitkomst: acht architectenbureaus hebben acht partijprogramma’s doorgepluisd geanalyseerd en verbeeld. Inzichtelijk verbeeld maar het laat geen grote verschillen zien in aantallen woningen. Bovendien verwijzen alle partijen naar plannen die er al zijn, zoals IJburg, Sluisbuurt en Haven Stad.

Groter zijn de verschillen als het gaat over de openheid van de stad. Londen is het schrikbeeld van een onbetaalbare stad die de speeltuin wordt van economische winnaars. Verschillende partijen willen voorrang bij huur- en koopwoningen voor geboren Amsterdammers, of in de mildere versie voor mensen met 3 jaar economische binding met de stad. Een soort Amsterdam First…

Amsterdam staat voor een ongekende opgave. De grote uitdaging is hoe we al die ambitieuze plannen waar maken na de ontmanteling in de crisisjaren van de ontwerp- en bouwsector. De productie van deze woningaantallen, de mobiliteits- en energietransitie en verduurzaming van de bestaande stad vragen om ultieme benutting van kennis kunde en creativiteit. Het woord Deltaplan valt al in Amsterdam.

Tijd om te stoppen met de uit de hand gelopen tenderpraktijk, waarin voor elke relevante opgave vijf ontwerpen gemaakt worden waarvan er maar één gebruikt wordt. Een ongekende verspilling van geld, capaciteit en creativiteit. Om de groei van de stad mogelijk te maken hebben we ook een Deltaplan Tenderen Nieuwe Stijl nodig. Anders blijven die programma’s maquettes en papier.

maart 2017, Cobouw.nl