Column Marianne Loof | De architect de vrouw

Amsterdam heeft een nieuwe burgermeester: Femke Halsema. De afgelopen periode was er veel te doen over haar sollicitatie.

Tegenstanders haalden al lang van tevoren handtekeningen op tegen haar komst. Haar politieke kleur, maar vooral haar persoon riepen blijkbaar weerstand op. Natuurlijk ging het er niet openlijk over dat Femke in Amsterdam mogelijk de eerste vrouwelijke burgermeester zou worden. Zelfbewust en eigenzinnig zijn is en blijft voor een vrouw een lastige combinatie in de ogen van velen.

Hoewel in 2017 34 procent vrouwelijke burgermeesters wordt benoemd is hun totale aandeel pas 20 procent. En in de vrijzinnige, progressieve wereldstad Amsterdam ging het blijkbaar niet zo vanzelf; er moest anno 2018 actief voor een vrouw gepleit worden. Femke hield het hoofd koel en bleef zichzelf: inhoudelijk gedreven, dominant en emotioneel tegelijkertijd.

Ook in de architectuur is de man-vrouw verhouding nog altijd scheef. Zozeer zelfs dat de BNA een actieplan gaat opstellen om de scheve verhoudingen in de branche te verkleinen. Weliswaar is aan de faculteit Architectuur van de TU Delft tegenwoordig circa 45 procent van de studenten vrouw, in de praktijk van de bureaus, maar met name onder de architect-ondernemers, wordt dat percentage aanzienlijk lager. En wanneer je de feitelijke verhoudingen in het bredere werkveld meeneemt – in projecten, aan de tafels, op de bouw – dan is die verhouding ontzettend scheef. Nog steeds, na 30 jaar als architect actief te zijn, ben ik regelmatig de enige vrouw aan tafel.

Nu is dit enkel de numerieke analyse. Belangrijker zijn de onuitgesproken verwachtingen die aan de persoon van de vrouwelijke architect worden gekoppeld: zacht en verbindend. Of zelfs aan de architectuur: de Amstel Tower van Powerhouse werd door de afgeronde hoeken meteen ‘vrouwelijk en slank’ genoemd (Architectenweb).

De kortsluiting die op twitter ontstond met de komst van Femke Halsema laat zien dat we, zelfs in een progressieve stad als Amsterdam, nog lang niet vrij zijn van dergelijke voorgeprogrammeerde verwachtingen en oordelen. En dat is in de architectuurbranche nog echt niet anders.

juli 2018, Cobouw.nl