Column Marianne Loof | Circulair denken

Het begrip circulair raakt steeds meer ingeburgerd. Circulaire economie, circulair bouwen, circulair ontwerpen. Circulair is min of meer een keurmerk geworden, elke gemeente, bouwonderneming en architect onderschrijft circulariteit. Circulair betekent niets meer en niets minder dan kringloop. “Een kringloopeconomie is een economisch en industrieel systeem waarin geen eindige grondstofvoorraden worden uitgeput en waarin reststoffen volledig opnieuw worden ingezet in het systeem.” Circulaire economie is dus beter dan lineaire economie waarbij grondstoffen maar eenmalig gebruikt worden.

Maar bij ‘nadenken’ ligt het toch echt anders. Want circulair nadenken is slechter dan lineair nadenken. Lineair nadenken betekent vooruit denken, met de eerder opgedane kennis nieuwe wegen bewandelen. Circulair nadenken betekent oude gedachten die al eerder verworpen zijn toch weer opnieuw gebruiken.

Dat circulair denken in opmars is laat ook de brief zien die een aantal projectontwikkelaars, bouwondernemingen, beleggers naar minister Ollongren hadden gestuurd. Als aanbeveling voor haar Nationale Woonagenda bepleiten ze het bouwen in het groen als noodzakelijke oplossing voor het woningtekort.

Dit pleidooi staat haaks op het wezen van circulariteit. Groene en open ruimte is immers ook een schaarse ‘grondstof’. Maar los van dit inhoudelijke verweer stoort vooral dat de bouwlobby een serieuze kwestie – noodzakelijk groei van de woningvoorraad, woningtekort voor starters- onmiddellijk inzet voor het bepleiten van achterhaalde concepten en oude reflexen. Met een pleidooi voor ‘ongestoorde en gemakkelijke’ bouwproductie die enkel korte termijn (schijn)oplossingen biedt. En waarbij ongetwijfeld bestaande grondposities van dezelfde partijen weer kunnen gaan renderen terwijl ook de ‘concept’ rijtjes huizen van stal gehaald kunnen worden voor de probleemloze productie.

Onder het mom van ‘oplossen’ wordt feitelijk de ‘lineaire’ economie weer volop bepleit. De PR steun voor de circulaire economie wordt vervolgens gedownsized tot bouwen in het weiland met dakpannen voorzien van een circulair keurmerk. Het is tenenkrommend dat de bouwindustrie toch zulke circulaire denkers kent. Terwijl lineair denken, nl vooruit denken in nieuwe oplossingen, onmisbaar is om een echt innovatieve bedrijfstak te worden.

mei 2018, Cobouw.nl