Column Adriaan Mout | Architectuur door de trechter of de zeef?

Een trechter gebruik je om grote stromen en hoeveelheden in goede banen te leiden en tot behapbare proporties terug te brengen. Daar moest ik onwillekeurig aan denken toen ik de lange lijst van projecten bekeek waar ons bureau nu mee bezig is. En waar op wat hoger niveau de architecten als beroepsgroep mee bezig zijn. Heel veel plannen, veel te veel in relatie tot de huidige bouwcapaciteit. De gevolgen kennen en ondervinden we allemaal. Almaar stijgende bouwprijzen met als gevolg vertraging en stagnatie. De bouwproductie barst uit zijn voegen, maar toch pakken we wekelijks nieuwe uitdagingen en plannen op. En tegelijk krijgen we nieuwe, veel te hoge begrotingen binnen, met vertraging en stagnatie als gevolg. Een trechter is hier niet de oplossing, want die loopt aan de bovenkant over. Er kunnen simpelweg te weinig plannen door de tuit.

Moeten we dan een zeef gebruiken? Recent werden wij weer uitgenodigd voor een grote tender. Met de tenderstukken alleen kun je makkelijk een paar ordners vullen, maar los van dat wordt er een compleet en zeer uitgebreid plan gevraagd. Ook hier gaan dan weer vijf consortia aan de slag met vijf plannen. Ongetwijfeld merendeels goede plannen, waarvan er uiteindelijk maar één door de zeef gaat. Vier andere verdwijnen in de prullenbak, alsof we nog niet genoeg plannen hebben. En alsof er geen andere manieren zijn om de juiste partij voor een vraag te selecteren. En moet je voor de juiste vraag zoveel informatie delen?

Een trechter of een zeef is niet meer afdoende om dit in goede banen te leiden. We maken met z’n allen veel te veel plannen voor de krimpende bouwcapaciteit. Een herbezinning is op z’n plaats. Of misschien wel een crisis. Want als we veel van al die mooie en intelligente plannen nu toch niet kunnen realiseren, fiets ik liever een extra rondje door de polder. Stoom afblazen in plaats van rituele dansen rond plannen om die maar te vertragen of uiteindelijk zelfs weg te gooien. Komt tijd komt raad.

mei 2019, Cobouw.nl